Zer da OGP?

OGPren kide nola izan

OGPren kide izateko, herrialde eta eskualde parte-hartzaileek Gobernu Irekiaren Adierazpen bat babestu eta kontsulta publikoarekin landutako ekintza-plana aurkeztu behar dute, eta bakoitzak bere aurrerapenen berri emateko konpromisoa hartzen dute.

Hona hemen herritarren partaidetzarako OGPren printzipioak:

  1. Erabaki baten eragina jasango duten pertsonek erabaki hori hartzeko prozesuan parte hartzeko eskubidea dutela defendatzen du partaidetza publikoak.
  2. Herritarren ekarpenak erabakia hartzeko orduan kontuan hartuko direla zin egiten du partaidetza publikoak.
  3. Arrazoietan oinarritutako erabakiak har daitezela sustatzen du partaidetza publikoak, partaide guztien (baita erabakiak hartzen dituztenen) beharrizanak eta interesak aitortzen eta jakinarazten baititu.
  4. Kasuan kasuko erabakiaren eragina jasango duten edo erabaki horren gaineko interesa duten pertsonen partaidetza sustatzen eta errazten du partaidetza publikoak.
  5. Partaideek partaidetza-mekanismoei buruz zer iritzi duten jakin nahi du partaidetza publikoak.
  6. Partaideei modu nabarmenean parte hartu ahal izateko behar duten informazioa eskaintzen die partaidetza publikoak.
  7. Partaideei beren ekarpenek erabakian zein pisu izan duten jakinarazten die partaidetza publikoak.

OGPren partaidetzarako eta elkarrekiko sorkuntzarako estandarrak bi ataletan bana daitezke: oinarrizko estandarrak - herrialde guztiek bete beharko dituzten baldintzak- eta aurreratuak -herrialdeek lortu beharko lituzketen estandarrak, eta, beraz, horretarako xaxatuko direnak. “Kontsultatzetik” “lankidetzan aritzera” pasa behar da.

Ziklo osoan zehar

Informazioa hedatzea

  • Badago webgune bat (edo gobernuaren webgune baten barruko orri bat) informazioa modu aktiboan argitaratzen duena OGPren tokiko prozesuaren alderdi guztiei buruz. Webgune edo orri hori ikusteko modukoa eta sartzeko erraza izan behar da, eta bilaketak egiteko aukera eskaini behar du.
  • OGPren prozesua zuzentzen duen erakundea eta harremanetarako puntua argi eta garbi identifikatzen dira, eta harremanetarako datuak OGPren webgunean edo orrian ikus daitezke.
  • Gobernuak (aurrerantzean, talde sustatzaileak) OGPren informazioa eta agiriak argitaratzen ditu herrialdeko hizkuntza ofizialetan.
  • Gobernuak informazio-artxibo bat batzen eta argitaratzen du OGPren webgunean edo orrian, eta, bertan, erregistro historikoa gorde eta OGPren prozesuarekin lotutako agiri guztiak eskuratzeko aukera eskaintzen du, tartean, besteak beste, kontsulta-prozesuaren agiriak, ekintza-planak, autoebaluaziorako txostenak, IRMren txostenak eta konpromisoak ezarri direla egiaztatzen duten agiriak (esate baterako, datu-baseetarako loturak, bileren ebidentziak edo argitalpenak).
  • Gobernuak aldez aurretik ematen die eragileei OGPri buruzko informazioa, prozesuaren etapa guztietan jakinaren gainean eta parte hartzeko moduan daudela bermatzeko.

Elkarrizketarako eta elkarrekiko sorkuntzarako espazioak eta plataformak

  • OGPren prozesua ikuskatzen duen foro erregular bat ezartzen da. Foroa aldian-aldian batzen da (hau da, hiru hilean gutxienez behin), aurrez aurre edo urrutitik, tokian tokiko testuinguruaren arabera.
  • Gobernuak edo/eta foro erregularrak gizarte zibileko edozein kideren eta beste eragileen ekarpenak eta ordezkaritza onartzen dituzte ekintza-planaren prozesuan zehar.
  • Bilera eta ekitaldi batzuetan urrutitik parte hartzeko aukera eskaintzen da, aurrez aurre bertaratu ezin dutenek ere parte hartzeko beta izan dezaten.
  • Gobernuak eragileekin zuzenean komunikatu ahal izateko mekanismo bat eskaintzen du, ekintza-planaren prozesuari buruzko galderak erantzuteko, batez ere jarduera bizia den garaietan. Gobernuak komunikazioak eta erantzunak erregistratzen ditu, eta IRMko ikerlariari entregatzen dizkio.
  • Gobernuak edo/eta foro erregularrak informazioa hedatu eta sentsibilizazioa pizteko jarduerak garatzen dituzte eragile gakoekin (esaterako, herritarrekin, gizarte zibileko erakundeekin, gobernu-bulegoekin, nazio azpiko gobernuekin, parlamentuarekin, akademiarekin, sektore pribatuarekin eta abar), OGPren prozesuari buruzko informazioa emateko.

Zereginak ezarri eta erabakiak hartzea, elkarlanean

  • Foro erregularreko kideek elkarrekin ezartzen dituzte beren eskumen-arloa, kideak ezartzeko prozesua eta gobernantza (bileren maiztasuna, agenda zehazteko arduraduna, erabakiak hartzeko modua, gatazkak ebazteko prozedura, kontuen zehaztasun-maila eta erabakiak hartzeko autoritatea). Hori guztia OGPren webgune edo orri nazionalean argitaratzen da.
  • Foro erregularrean orekatua da gobernuko ordezkarien eta gobernuz kanpoko ordezkarien partaidetza.
  • Foroko kide diren gobernuz kanpoko ordezkariak hautatzeko, prozesu gardena eta bidezkoa egiten da. Foroaren arauek aukera eman behar dute gobernuz kanpoko kideek beren hautaketa-prozesu propioa gara dezaten.
  • Foro erregularrak modu aktiboan azaltzen eta argitaratzen ditu bere erabakiak, jarduerak eta emaitzak bertan parte hartzen ez duten gobernuko eragileen eta gizarte zibilaren aurrean.
  • Foro erregularrean maila altuko ordezkariak daude, erabakiak hartzeko agintaritza dutenak, foruak jarduteko eskumena ere baduela ziurtatze aldera (esaterako, OGPko harremanetarako puntua eskualde- edo herri-mailan).

Ekintza-plana garatzean

Informazioa hedatzea

  • Gobernuak edo foro erregularrak ekintza-plana garatzeko prozesuaren berri ematen dute, OGPren webgunearen edo orriaren bidez, bai eta beste komunikabide batzuk erabilita ere, aurrerapen nahikoarekin. Jakinarazpenetan, halaber, kronograma bat jasotzen da, eta bertan azaltzen dira: funtsezkoak diren faseak eta datak; parte hartzeko aukerak (adibidez, bileren, ekitaldien, idatzizko kontsulten edo feedbacka emateko mekanismoen zehaztasunak); eta konpromisoak adosteko eta ekintza-plana amaitzeko erabakiak hartze aldera baliatutako prozesua.
  • Gobernuak ekintza-planaren garapenean egondako aurrerapenei buruzko albisteak argitaratzen ditu OGPren webgunearen edo orriaren bidez (gutxienez hilean behin); horren barruan, ekitaldiei buruzko oharrak, konpromisoen zirriborroak eta esanguratsua izan daitekeen beste edozein datu argitaratzen da.
  • Gobernuak herritarrek eta gizarte zibilak egindako ekarpenen deskribapena argitaratzen du, bai eta gobernuak OGPren webgunean edo orrian emandako erantzunak azaldu ere.

Elkarrizketarako eta elkarrekiko sorkuntzarako espazioak eta plataformak

  • Gobernuak, foro erregularrak orientatuta, ekintza-plana garatzeko orduan parte hartzeko aukera ematen die interesa duten eragile guztiei (esaterako, herritarrei, gizarte zibileko erakundeei, gobernu-bulegoei, nazio azpiko gobernuei, parlamentuari, akademiari, sektore pribatuari eta abar).
  • Gobernuak testuinguruaren informazioa ematen die (adibidez, gobernu irekiari, OGPri, ekintza-planaren irismenari eta garapen-prozesuari buruz) partaideei, jakinaren gainean egonda parte har dezaten. Informazioa OGPren webgunean edo orrian argitaratzen da, eta bilera eta ekitaldietan aurkezten da.
  • Gobernuak edo foro erregularrak kontsulta-prozesurako egokia den metodologia garatzen dute. Metodologia horretan bilera irekiak eta lineako partaidetza uztartu behar dira, tokian tokiko testuinguruaren arabera, eskualde osoko taldeak inplikatu daitezen eta egokitzat jotzen den aldian egon dadin irekita.
  • Gobernuak konpromisoen zirriborroei buruzko feedbacka argitaratzen eta biltzen du. Informazio hori hedatu egin behar da (OGPren webgunean edo orrian eta beste komunikabide batzuetan) eta erantzuteko aukera eskaini behar du (idatzizko erantzunak, lineako eztabaidak, inkestak, aurrezko aurreko bilerak eta urrutiko bilerak). Espazioa zabalik egon beharko da egokitzat jotzen den aldian (gutxienez bi astez).

Zereginak ezarri eta erabakiak hartzea, elkarlanean

  • Foro erregularra maiz biltzen da (hilean gutxienez behin), eta ekintza-plana garatzeko prozesua eztabaidatu, adostu eta ikuskatzen du (adibidez, ekitaldien kopurua, kokapena eta formatua).
  • Konpromisoak garatu bitartean, gobernuaren ordezkariek foro erregularreko beste kide batzuekin eztabaidatzen dituzte gobernuak konpromisoen arloan dituen lehentasunak, bai eta proposatutako konpromisoak eta gizarte zibilaren lehentasunak ezartzearen bideragarritasun politikoa ere.
  • Konpromisoak idatzitakoan, gobernuaren ordezkariek foro erregularrarekin aztertzen dituzte horien gainean egindako oharrak eta egintza-planean sartuko diren konpromisoen azken zerrenda. Halaber, argi eta garbi azaltzen dituzte erabakiak hartzeko arrazoiak.

Ekintza-plana ezarri, kontrolatu eta ebaluatzean

Informazioa hedatzea

  • Gobernuak OGPren webgunean edo orrian argitaratzen ditu konpromisoak ezartzeko orduan egondako aurrerapenari buruzko datu eguneratuak, erregulartasunez (gutxienez sei hilabetean behin); bertan jasotzen ditu, halaber, unerik esanguratsuenetan egondako aurrerapenak, atzerapenak egoteko arrazoiak (halakorik egon bada) eta hurrengo urratsak ere. Autoebaluazioko txostenaren osagarri da prozesu hori.
  • Webgunean edo orrian funtzio bat ahalbidetu behar da, jendeak iruzkinak egin ditzan konpromisoetan egon diren aurrerapenen gainean.

Elkarrizketarako eta elkarrekiko sorkuntzarako espazioak eta plataformak

  • Ekintza-planaren ezarpenari buruz gizarte zibilarekin gutxienez bi bilera ireki antolatzen ditu gobernuak (urtean bat).
  • Gobernuak gobernuko beste erakunde batzuekin eta gainerako eragileekin partekatzen du IRMren txostena ikusteko lotura, eta jendaurrean egon bitartean egindako ekarpenak eskatzen ditu.

Zereginak ezarri eta erabakiak hartzea, elkarlanean

  • Foro erregularrak ekintza-plana ezartzeko modua nola hobetu eztabaidatu eta kontrolatzen du.
  • Gobernuak autoebaluazioaren txostena bidaltzen dio foro erregularrari, eta txostenaren edukiari buruzko iruzkinak eta feedbacka eskatzen ditu.

Ziklo osoan zehar

Informazioa hedatzea

  • Gobernuak edo/eta foro erregularrak informazioa eta agiriak argitaratzen dituzte hizkuntza errazean eta ulertzeko modukoan, erraz eta osorik bereganatu dadin horien edukia.
  • Gobernuak edo/eta foro erregularrak herritarrek, gizarte zibilak eta beste eragile batzuek erabili ohi dituzten hainbat komunikabide baliatzen dituzte, hedabide tradizionalak eta berriak barne (egunkariak, telebista, irratia, posta elektronikoa, Facebook, Twitter, YouTube, WhatsApp, Slack eta abar), egokitasunaren arabera, sentsibilizazioa piztu eta beren aurrerapenen berri emateko.
  • Gobernuak edo/eta foro erregularrak komunikazio zuzena dute esanguratsuak diren eragileekin, gobernu irekiari, OGPri eta parte hartzeko aukerei buruzko sentsibilizazioa pizteko.
  • Gobernuak edo/eta foro erregularrak ikusizko materialak, infografiak, bideoak eta beste bitarteko egoki batzuk erabiltzen dituzte informazio esanguratsua eta prozesuaren datu eguneratuak nahiz emaitzak adituak ez diren erabiltzaileei jakinarazteko.

Elkarrizketarako eta elkarrekiko sorkuntzarako espazioak eta plataformak

  • Foro erregularrak OGPren prozesuan gobernuko eta gobernuz kanpoko eragile gehiago sartzeko estrategia bat dauka.
  • Foro erregularrak aurrez aurreko hainbat ekitaldi koordinatzen ditu eskualde osoan. Ekitaldi horiek irekiak dira, eta interesa duen edozein eragilek, gizarte zibilak eta beste eragile batzuek parte hartzeko aukera ematen dute (une eta leku egokietan garatu behar dira).
  • Foro birtual bat dago, OGPren prozesuan parte hartzen duten eragileak beren artean une oro elkarrizketan aritu ahal izateko.

Zereginak ezarri eta erabakiak hartzea, elkarlanean

  • Foro erregularraren burua gobernua eta gizarte zibila dira, biak batera.
  • Foro erregularrean gobernuko eta gobernuz kanpoko hainbat eragile daude (besteak beste, herritarrak, gizarte zibileko erakundeak, gobernu-bulegoak, nazio azpiko gobernuak, parlamentua, akademia, sektore pribatua eta abar), askotariko ikuspegiak eskaintzeko.
  • Foro erregularreko kideek prozesuari eta ekintza-planeko edukiari buruzko erabakiak hartzen dituzte, elkarlanean.
  • Foro erregularreko kideek estandar etikoak betetzeko konpromisoa dute (zintzotasuna, gardentasuna, interes-gatazkak saihestu eta jendearen onerako jarduteko konpromisoa...), interes-gatazken eta etikaren aitorpena eginda. Aitorpenak argi eta garbi bereizten ditu arau-hausterik egonez gero aplikatuko diren zehapenak.

Ekintza-plana garatzean

Informazioa hedatzea

  • Gobernuak edo/eta foro erregularrak herritarrek, gizarte zibilak eta beste eragile batzuek erabili ohi dituzten hainbat komunikabide baliatzen dituzte, hedabide tradizionalak eta berriak barne (egunkariak, telebista, irratia, posta elektronikoa, Facebook, Twitter, YouTube, WhatsApp, Slack eta abar), egokitasunaren arabera, ekintza-plana garatzeko prozesua iragarri eta parte hartzeko aukeren berri emateko.
  • Gobernuak edo/eta foro erregularrak ekintza-planaren garapenean idatziz egin diren ekarpen guztiak argitaratzen dituzte OGPren webgunean edo orrian (esaterako, kontsulta-prozesuan emandako erantzunak).
  • Foro erregularrak OGPren webgune nazionalean argitaratzen ditu ekintza-planerako konpromisoak hautatzeko orduan erabakigarriak izan diren arrazoiak, hartu ez diren konpromisoak zergatik hartu ez ziren justifikatu ahala.

Elkarrizketarako eta elkarrekiko sorkuntzarako espazioak eta plataformak

  • Foro erregularrak gizarte zibila eta beste eragile batzuk inplikatzen ditu ekintza-plana garatzeko agenda definitzeko orduan, eta, beraz, lehentasunezko gaiak aukeratu, jorratu behar diren arazoak identifikatu eta konpromisoei buruzko iradokizunak egiteko orduan.
  • Foro erregularrak hainbat aukera bermatzen ditu gizarte zibilak eta beste eragile batzuek plana garatzeko orduan parte har dezaten; horretarako, herrialde osoan hedapen-jarduerak egiteko programa eta lineako elkarrizketak sustatzen ditu.
  • Foro erregularrak gobernuko eragile esanguratsuekin eta gizarte zibilarekin eratutako lantaldeen osaera ikuskatzen du, besteak beste konpromiso bihurtuko diren ideiak eztabaidatu eta egokitzeko.
  • Foro erregularrak eragileek ekintza-planaren zirriborroaren gainean egiten duten feedbacka jasotzen du. Informazio hori era egokian hedatu behar da. Halaber, eragileen feedbacka jasotzeko mekanismoak ahalbidetu behar ditu (esaterako, idatzizko erantzunak, lineako eztabaidak, inkestak, aurrez aurreko bilerak edo urrutikoak), eta irekita egon behar da egokitzat jotzen den aldian.

Zereginak ezarri eta erabakiak hartzea, elkarlanean

  • Foro erregularrak ekintza-plana garatzeko prozesua diseinatu eta egokitzen du, elkarlanean (esaterako, ekitaldien kopurua, kokapena eta formatua), baina gobernua da prozesuaren kalitatearen azken erantzulea.
  • Konpromisoen proposamenak foro erregularrak ebaluatzen ditu, prozesu ireki eta garden batean. Alderdi guztiek beto-eskubide berbera dute ekintza-planean jasoko diren konpromisoen gainean.
  • Gobernuak eta gizarte zibilak, foro erregularraren bidez, ekintza-planean sartuko diren konpromisoak adosten dituzte, elkarlanean.

Ekintza-plana ezarri, kontrolatu eta ebaluatzean

Informazioa hedatzea

  • Foro erregularrak gobernuak eta gizarte zibilak konpromisoen aurrerapenari buruz egiten dituzten txostenen argitalpena eta gobernuaren autoebaluazio-txostenen argitalpena ikuskatzen du.
  • Gobernuak taula bat argitaratzen du webgune nazionalean, konpromisoen egoerari buruzko datu eguneratuak emateko. Datuk horiek herritarrek erraz ikusi eta ulertzeko modukoak izan behar dira.

Elkarrizketarako eta elkarrekiko sorkuntzarako espazioak eta plataformak

  • Gobernuak gutxienez lau asteko kontsulta publikoaren epea ezartzen du bere autoebaluazioaren gainean, eta modu aktiboan argitaratu eta hedatzen du hainbat hedabidetan (esaterako, ekintza-plana garatzeko partaideen helbide elektronikoen zerrendetan eta OGPren webgunean edo orrian).
  • Gobernuak foroko gizarte zibileko kideei aukera ematen die ministro arduradunarekin bilera bat egin dezaten, urtean gutxienez bi aldiz, prozesuaren bilakaera, autoebaluazioa edo IRM txostena aztertzeko.
  • Gobernuak espazio interaktibo bat dauka webgunean edo orrian, eragileek konpromisoetan egon diren aurrerapenen gainean eztabaida dezaten. Gobernuak gehienez ere 20 eguneko epean erantzun behar ditu beren galderak edo iruzkinak.
  • IRMren txostena jendaurrean azaltzen bada, gobernuak goi-mailako ordezkari bati (goi-mailako funtzionarioari edo ministroari), hots, eztabaidatzen ari den OGPren prozesuko arduraduna denari, bidaltzen dizkio emaitzak, partaideekin irekitako elkarrizketa baten bidez.

Zereginak ezarri eta erabakiak hartzea, elkarlanean

  • Lantaldeak ezartzen dira, eta horietan hainbat eragilek parte hartzen dute, konpromiso bakoitza ezarri eta kontrolatzeko. Kideak hautatzeko metodo egokiak erabili         behar dira (adibidez, foro erregularra edo deialdi irekia).
  • Gobernuak modu aktiboan antolatzen ditu bilerak, maiz (gutxienez hiru hilean behin) lantalde bakoitzarentzat. Lantalde horiek aurrerapen-txostenak egiten dituzte, sarritan (urtean gutxienez bi aldiz), konpromisoan lortutako aurrerapenei buruz (elkarlanean adostuta). Eguneraketa horiek dira gobernuaren autoebaluazio-txostenen oinarria.